Қызға қырық үйден тыю
|
Аулада балаларыммен келе жатсам әткеншекте 16-17 жас шамасындағы қыз бен ұл бір ыңғайсыздау жағдайда отыр екен.Уақыт болса сағат түскі 12.00 шамасы. Айнала толы ойнап жүрген кішкентай сәбилер. Бәрі де мына тұрпайылау көрініске анда-санда қарап қояды.Немқұрайлық қанымда жоқ еді: шыдай алмадым. «Жастар,не болды? Жандарыңда жүрген балалардан ұялсаңдаршы» дедім. «Одан әрі не болды екен?»деп отырсыз ғой. Ештеңе. Иә,иә,ештеңе. Ұл бұрылып та қарамады.Жақсы, ол ер адам бола қойсын. Ал қыз баланың көзқарасын айтып жеткізе алмаспын. «Тыныштығымды бұзған қайсың?» деген көзқарас.Қалай болғанда да ол - біреудің шаң жұқтырмас аяулы қызы,күні ертеңгі бір отбасының ұйтқысы-келіні екені сөзсіз. Жанымдағы ұлым мен қызыма еріксіз көз тастадым. Отбасында тәрбиелі сөзімді айтып,жеті аталарын түгіндеп, «сендер текті тұқымнансыңдар» деп айтудан жалықпаймын. Олай дейтін себебім- қай қазақтың болмасын арғы атасы не азулы шешен, не ақты ақ, қараны қара деп қараған би, не сөзіне де ісіне де ел тоқтаған батыр болған. Сондықтан қазақтың әр қара баласының қанында тектілік бар. Ал жақсы біз тәрбиемізді берген болайық. Аулаға шығып көрері осы болса , айттың не , айтпадың не. Ал , мынау көрініс шетелдіктерге еліктеушілік. Теледидар мен ғаламтордағы түрлі ақпараттың ықпалы.Әрине ,өзімізді ақтап осылай дейміз. Бәріміз де . «Ұлтыңды сақтаймын десең –қызыңды тәрбиеле, рухыңды сақтаймын десең- ұлтыңды тәрбиеле» деген екен Платон. Біздің шетелдіктер туралы көзқарасымызға кереғар пікір.Иә,діні басқа ,тілі басқа Платонды бұл мәселелердің ойландырғанына қарағанда қай замандағы қай ұлттың болмасын негізі –қыз баланың тәрбиесі екені сөзсіз. Ендеше ұлт болашағы қазіргі бала , ертеңгі ана - қыздарымыздың қолында екен.Өздерінің қоғамдағы,адамзат алдындағы осы міндетін қыздарымыз түсіне ме екен ? Біздер – аналар- осы жайды қыздарымызға ұғындырып айтып,жеткізе аламыз ба? Әлде барлығы да-қыз баланың ,ұрпақтың тәрбиесі,имандылық мәселесі-күнделікті қарекет көлеңкесінде қалып қойып жатыр ма ? Ендеше жастарға да ренжи алмайсың. «Бізге айтқан адам болған жоқ.Алайда бәрін өзіміз түсіндік қой» деуі мүмкін менің замандастарым. Ол рас. Қазіргі кездегімен салыстырғанда біздің балалық шағымыз күлгіндеу болды.Бір көшедегі 6-7 үйдің біреуінде ғана теледидар, ал компьютер мен ұялы телефонның атасы да жоқ.Ермегіміз кітап қана еді.1974 жылы қаңтарда әкем жарықтық үйге теледидар сатып алып келді.Теледидарды әрі айналып,бері айналып, артындағы ұсақ тесіктерден ішіне үңіліп,кішкентай адамдарды іздегенім есімде.Балаларыма айтсам - күледі.Ата-анамыз жұмыста. Сабағымызды оқып, қорадағы малға да қарадық,үйді де тап-тұйнақтай қып ұстады.Үйге келе қалған бөтен адамға кім екенін де сұрамастан шай қайнатып та бердік.Әлде соның өзі тәрбие ме екен?Солай ержеттік. «Қызға-қырық үйден тыю» деген екен ата-бабаларымыз.Сол қыздарымызды жамандық атаулыдан тыя алып жатырмыз ба? Көпке күйе жақпайық .Білім жолында , қызметте еңбектеніп жүрген, отбасының ұйтқысы болып отырған қыздарымыз да баршылық. Дегенмен қыз баланы үкілеп өсірген қазақ үшін сол оясыз азшылықтың өзі де жетіп жатыр. Тәрбиені өз отбасымыздан, ертеңіміз-балаларымыздан бастайық,ағайын.
|
|
|
